Schoenmaker, missionaris, poolreiziger…
Het buitengewone leven van Johann August Miertsching
Een lezing op vrijdag, 21 april 2023
in het Koetshuys van de Broedergemeente
Zusterplein 2, Zeist.
Johann August Miertsching (Jan Awgust Měrćink), een Sorbe uit Gröditz in het oosten van Duitsland, werd geboren in 1817. Na zijn belijdenis kwam hij naar Kleinwelka bij Bautzen, leerde daar het schoenmakersvak en werd opgenomen in de Broedergemeente. In 1844 werd hij op 27-jarige leeftijd opgeroepen voor zendingswerk in Labrador (nu Canada), waar hij de volgende vijf jaar doorbracht.
Vanwege zijn kennis van het Inuktitut, de taal van het Inuitvolk, werd hij vervolgens geselecteerd als tolk voor een reddingsexpeditie van de Britse Admiraliteit om te zoeken naar de verdwenen Franklin-expeditie en de Noordwestelijke Passage.
Tijdens een hachelijke reis aan boord van het schip “Investigator” werd de Noordwestelijke Passage ontdekt. Na in totaal vier moeilijke winters in het ijs van de Noordpool en de verrassende redding van de bemanning van een bijna zekere hongerdood, keerde Miertsching in 1854 terug naar Duitsland. Later werkte hij 12 jaar voor de zending van de hernhutters in Zuid-Afrika voordat hij zich in 1869 in Kleinwelka vestigde, waar hij in 1875 overleed.
Na de Arctische reis was Miertsching voor even “beroemd”, hij gaf lezingen en werd uitgenodigd door de koning van Saksen. In 1855 werd zijn reisdagboek gepubliceerd en de koningin van Engeland verleende hem de “Arctic Medal” voor zijn bijzondere diensten.
Later werd hij echter bijna vergeten; zelfs in zijn geboorteland Oberlausitz werd hij slechts af en toe vermeld in enkele boeken en tijdschriftartikelen.
De sprekers
Onze sprekers M. en W. Opel kwamen het verhaal van Miertsching meer dan 20 jaar geleden bij toeval tegen. Daarna volgden ze zijn sporen tot halverwege de wereld. Onderzoek in vele archieven – ook in Hawaï, Canada, Engeland en Zuid-Afrika – en gesprekken met nazaten leverden nieuwe documenten en inzichten op in het buitengewone leven van onze hoofdpersoon, dat in de lezing wordt belicht met rijk beeldmateriaal uit heden en verleden.
Mechtild en Wolfgang Opel zijn de auteurs van onder meer de boeken “Alles, was Sie über Kanada wissen müssen – Ein Länderporträt” en “Eisbären – Wanderer auf dünnem Eis”. Zij houden zich al geruime tijd bezig met onderwerpen uit de cultuur en de geschiedenis van Canada en het Noordpoolgebied. Als resultaat van hun onderzoek naar het leven van Miertsching is het boek “Weil ich ein Inuk bin. Johann August Miertsching – ein Lebenbild” (Omdat ik een Inuk ben. Johann August Miertsching – een portret van zijn leven) verschenen. De inleiding is in het Engels, met een Nederlandse samenvatting.